Λίγο βόρεια του Ναυπλίου βρίσκονται τα καλά διατηρημένα λείψανα του σημαντικού οχυρού της Τίρυνθας, ένα εξαιρετικό παράδειγμα του μυκηναϊκού ανακτορικού συστήματος. Μαζί με τις κοντινές και πιο γνωστές γειτονικές της Μυκήνες έχει αναγνωριστεί από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Μυθολογία
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η Τίρυνθα ιδρύθηκε από τον Πρόιτο, αδελφό του βασιλιά του Άργους, Ακρίσιου. Είναι επίσης διάσημη ως ο τόπος όπου ο Ηρακλής πραγματοποίησε τους 12 άθλους του. Η πόλη αναφέρθηκε από τον Όμηρο που την περιέγραψε ως "Ισχυρή Τίρυνθα με τείχη" και τον Στράβωνα που κατέγραψε πώς χτίστηκαν τα κυκλώπεια τείχη στο βιβλίο του "Γεωγραφικά". Ο Ρωμαίος ποιητής και μυθοποιός Οβίδιος έγραψε επίσης για τη θρυλική ιστορία της Τίρυνθας.
Ιστορία
Ο πρώιμος Έλληνας γεωγράφος Παυσανίας επισκέφθηκε την Τίρυνθα τον δεύτερο αιώνα μ.Χ. και κατέγραψε τις τοπικές πεποιθήσεις ότι η περιοχή κατοικείτο για δύο χιλιετίες πριν από την εποχή του χαλκού. Αυτό υποστηρίχθηκε από μεταγενέστερες ανασκαφές, όταν βρέθηκαν στοιχεία για ανθρώπινη κατοίκηση κατά τη νεολιθική περίοδο (περίπου 5000 π.Χ.). Τυχόν υπολείμματα των αρχαιότερων οικισμών καταστράφηκαν κατά την εκτεταμένη οικοδόμηση της Μυκηναϊκής περιόδου, αλλά υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (2500-2000 π.Χ.) υπήρχαν αρκετές κατοικίες γύρω από ένα μεγάλο κυκλικό κτίριο στην κορυφή του λόφου.
Η Τίρυνθα έφτασε στο απόγειό της μεταξύ 1400 και 1200 π.Χ., όταν ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του μυκηναϊκού πολιτισμού. Πιστεύεται ότι λειτουργούσε ως λιμάνι για τις Μυκήνες, καθώς εκείνη την εποχή η θάλασσα βρισκόταν μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά.
Μαζί με άλλες μυκηναϊκές πόλεις, η Τίρυνθα καταστράφηκε βίαια ως μέρος της μυστηριώδους κατάρρευσης της Εποχής του Χαλκού τον 13ο αιώνα π.Χ.. Συνέχισε να κατοικείται κατά τη μετα-ανακτορική περίοδο, τους λεγόμενους Σκοτεινούς Αιώνες, αν και είχε πλέον περιοριστεί σε μέγεθος σε ένα μικρό χωριό.
Τους επόμενους αιώνες η Τίρυνθα άρχισε να αναπτύσσεται και το 479 π.Χ. ήταν μάλιστα σε θέση να συνεισφέρει ένα απόσπασμα πολεμιστών για να πολεμήσει τους Πέρσες στη μάχη των Πλαταιών. Ωστόσο, μόλις εννέα χρόνια αργότερα καταστράφηκε από τη γειτονική πόλη-κράτος του Άργους.
Κατά την ελληνιστική περίοδο (γύρω στο 300 μ.Χ.) η Τίρυνθα έγινε και πάλι οχυρό και κατά τη βυζαντινή περίοδο χτίστηκε στην κορυφή του λόφου μια εκκλησία.
Ανασκαφές
Οι πρώτες ανασκαφές στην ακρόπολη πραγματοποιήθηκαν από τον Γερμανό λόγιο Friedrich Thiersch το 1831, λίγο μετά την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Από το 1876 και μετά ο χώρος ερευνήθηκε από τον Heinrich Schliemann, ήδη διάσημο για το έργο του στην Τροία και τις Μυκήνες. Μεταξύ 1905 και 1920 οι ανασκαφές συνεχίστηκαν από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο και στα τέλη της δεκαετίας του 1950 η περιοχή εξερεύνησης διευρύνθηκε υπό την εποπτεία του περιφερειακού Εφόρου Αρχαιοτήτων, Νικόλαου Βερδελή. Στη συνέχεια, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο επέστρεψε στην περιοχή και αποκάλυψε ολόκληρη την άνω και κάτω ακρόπολη καθώς και τη μυκηναϊκή πόλη εκτός των τειχών και τμήματα ενός νεκροταφείου που χρονολογείται στην εποχή του σιδήρου. Τα ευρήματα από όλες αυτές τις ανασκαφές βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου.
Κείμενο και φωτογραφίες: Nigel Copage