Ναύπλιο, η πρώτη πρωτεύουσα της σύγχρονης Ελλάδας
Η περιοχή γύρω από το Ναύπλιο είναι γνωστό ότι κατοικείται από τους νεολιθικούς χρόνους και από τις πρώτες μέρες του το λιμάνι ήταν ενεργό εμπορικό κέντρο. Η θέση του στην κεφαλή του κόλπου σήμαινε ότι συχνά είχε μεγάλη στρατηγική σημασία και σε διάφορες εποχές οι οχυρώσεις του ενισχύθηκαν, οι παλαιότερες από τις οποίες είναι αυτές της Ακροναυπλίας στη βραχώδη χερσόνησο δίπλα στο λιμάνι, όπου σήμερα διακρίνονται τα ερείπια τριών ξεχωριστών κάστρων.
Και πάνω από την πόλη του Ναυπλίου δεσπόζει το μεγαλοπρεπές κάστρο της Παλαμίδας, αποτέλεσμα ενός εκτεταμένου έργου ανοικοδόμησης από τους Ενετούς. Σε αυτό μπορείτε να έχετε πρόσβαση μέσω δρόμου ή ανεβαίνοντας σχεδόν χίλια σκαλοπάτια στην πλαγιά του λόφου. Στο τέλος του ελληνικού πολέμου της Ανεξαρτησίας το Ναύπλιο έγινε η πρώτη πρωτεύουσα της σύγχρονης Ελλάδας, μια λειτουργία που υπηρέτησε μέχρι το 1834.
Όνομα
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της, το όνομα της πόλης άλλαξε αρκετές φορές και κατά την κλασική περίοδο ήταν γνωστή ως Ναυπλία. Υπό τους Βενετούς έγινε Napoli di Romania (Βυζαντινή Νεάπολη για να τη διακρίνει από την ιταλική Νάπολη), ενώ κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής ονομάστηκε "yeni şehir", στα τουρκικά "νέα πόλη" (μετάφραση της ιταλικής σημασίας της Νάπολης). Κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα χρησιμοποιήθηκαν και οι δύο όροι Ναύπλιο (Ναύπλιον) και Ναύπλιο (Ναύπλιο), οι οποίοι χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα εναλλακτικά μαζί με τις εναλλακτικές αγγλικές ορθογραφίες Ναύπλιο και Ναύπλιο. Για λόγους απλότητας, εδώ θα χρησιμοποιείται το Ναύπλιο.
Μυθολογία
Αρχικά λέγεται ότι η πόλη πήρε το όνομά της από τον Ναύπλιο (τον Πλοηγό), ο οποίος ήταν γιος του Ποσειδώνα. Ο Ναύπλιος ήταν επίσης ο πατέρας του Παλαμήδη, ενός ήρωα του Τρωικού Πολέμου, στον οποίο έχουν αποδοθεί διάφορες εφευρέσεις, όπως τα μέτρα και τα σταθμά, οι φάροι και τα 11 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου.
Σύμφωνα με τον περιηγητή/γεωγράφο του 2ου αιώνα Παυσανία, οι πρώτοι κάτοικοι του Ναυπλίου ήταν Αιγύπτιοι, άποικοι που έφερε στην Ελλάδα ο Δαναός, γιος του Αιγύπτιου βασιλιά Μπέλου. Ο μύθος λέει ότι ο Δαναός έφυγε από την Αίγυπτο και έπλευσε για το Άργος μαζί με τις πενήντα κόρες του.
Το Ναύπλιο πιστεύεται επίσης ότι συμμετείχε στην Αργοναυτική εκστρατεία και ότι συνεισέφερε στρατιώτες στον Τρωικό Πόλεμο.
Πρώιμη ιστορία
Η περιοχή γύρω από το Ναύπλιο είναι γνωστό ότι κατοικείται από τους νεολιθικούς χρόνους και υπάρχουν ενδείξεις ότι από τις πρώτες μέρες της λειτουργούσε ως λιμάνι και εμπορικό κέντρο.
Κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο η πόλη ήταν οχυρό, αν και κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Μεσσηνιακού Πολέμου έκανε το λάθος να συνταχθεί με τους Σπαρτιάτες, γεγονός που εξόργισε τον Δαμοκράτη, τον βασιλιά του γειτονικού Άργους. Οι Αργείοι στη συνέχεια κατέστρεψαν το Ναύπλιο, οπότε οι επιζώντες κάτοικοί του εκδιώχθηκαν και εγκαταστάθηκαν κοντά στη Μεθώνη. Μετά από αυτό το Ναύπλιο επισκιάστηκε από την ισχυρότερη πόλη-κράτος του Άργους για την οποία χρησίμευε ως λιμάνι.
Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη έπεσε περαιτέρω σε παρακμή και όταν την επισκέφθηκε ο Παυσανίας τον δεύτερο αιώνα ήταν εντελώς έρημη.
Βυζαντινή Περίοδος
Από τον πρώιμο μεσαίωνα το Ναύπλιο είχε επανακατοικηθεί, αν και εξακολουθούσε να έχει περιορισμένη σημασία. Τον 6ο αιώνα μ.Χ. αποτελούνταν από τα ερείπια του κάστρου στη θέση που σήμερα είναι γνωστή ως Ακροναυπλία μαζί με ένα μικρό χωριό. Ωστόσο, τον 11ο αιώνα οχυρώθηκε από τους Βυζαντινούς σε βαθμό που στις αρχές του 12ου αιώνα ο ηγεμόνας του, Λέων Σγουρός, μπόρεσε να υπερασπιστεί με επιτυχία την πόλη από τις επανειλημμένες επιθέσεις των Σταυροφόρων μέχρι που τελικά καταλήφθηκε το 1212.
Το 1388 η πόλη παραδόθηκε στους Βενετούς, οι οποίοι την κατέλαβαν για σχεδόν 150 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων δέχθηκε επιθέσεις από τους Οθωμανούς στο πλαίσιο του Οθωμανικού-Βενετικού Πολέμου. Αποκρούστηκαν δύο μεγάλες επιθέσεις, η πρώτη από τον Μεχμέτ τον Κατακτητή και μια μεταγενέστερη από τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. Αλλά το 1540 έπεσε τελικά στα χέρια των Οθωμανών.
Οι Βενετοί ανακατέλαβαν το Ναύπλιο το 1685 και το έκαναν πρωτεύουσα του Βασιλείου του Μοριά (το παλιό όνομα της Πελοποννήσου). Κατά τη διάρκεια αυτής της δεύτερης περιόδου της βενετικής κυριαρχίας το κάστρο του Παλαμηδίου οχυρώθηκε εκτενώς με μια σειρά αλληλοσυνδεόμενων προμαχώνων που το κατέστησαν το πιο απόρθητο φρούριο στην Ελλάδα. Την περίοδο αυτή οι Βενετοί οχύρωσαν επίσης το Μπούρτζι στη βραχονησίδα στο λιμάνι με σκοπό την προστασία από πειρατές και εισβολείς από τη θάλασσα.Το 1715, παρά τις φαινομενικά ανίκητες πολεμίστρες του, το Ναύπλιο ανακαταλήφθηκε εύκολα από τους Οθωμανούς, καθώς οι Βενετοί είχαν διαθέσει μόλις 80 στρατιώτες για την υπεράσπισή του. Στη συνέχεια η πόλη παρέμεινε στα χέρια των Τούρκων μέχρι το ξέσπασμα του Πολέμου της Ανεξαρτησίας πάνω από έναν αιώνα αργότερα.
Ο Ελληνικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας
Στην αρχή της εξέγερσης, το Ναύπλιο αποτέλεσε σημαντικό οθωμανικό προπύργιο, αλλά μετά από πολιορκία ενός έτους κατακτήθηκε και για το υπόλοιπο του πολέμου αποτέλεσε την έδρα της προσωρινής ελληνικής κυβέρνησης.
Τον Ιανουάριο του 1828, καθώς ο πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του, ο νεοδιορισθείς πρώτος αρχηγός του κράτους, ο κόμης Ιωάννης Καοδίστριας, έφτασε στο Ναύπλιο (στην πραγματικότητα αυτή ήταν η πρώτη φορά που πάτησε το πόδι του στην ελληνική ενδοχώρα). Ανακήρυξε το Ναύπλιο ως πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους και χρησιμοποίησε τις διασυνδέσεις του ως πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας για να πιέσει για δάνεια για το νέο κράτος και για ευνοϊκά σύνορα. Ωστόσο, οι αποφάσεις του δεν ήταν πάντοτε ευπρόσδεκτες από τα μέλη της ελληνικής ελίτ και η πολιτική εκείνη την εποχή ήταν συχνά ιδιαίτερα διχαστική.
Το 1831 ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε στα σκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο από μέλη της φατρίας Μαυρομιχάλη, αφού είχε διατάξει τη σύλληψη και φυλάκιση του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη ενός από τα ηγετικά μέλη της. Οι επόμενοι μήνες ήταν μια περίοδος αναρχίας και το 1832 έφτασε ο βασιλιάς Όθωνας για να γίνει αρχηγός του κράτους στο νεοσύστατο Βασίλειο της Ελλάδας. Δύο χρόνια αργότερα αποφασίστηκε η μεταφορά της πρωτεύουσας από το Ναύπλιο στην Αθήνα.
Κείμενο και φωτογραφίες: Nigel Copage