Το Μεσαιωνικό Παράκτιο Φρούριο της Μεθώνης

Το Κάστρο της Μεθώνης χτίστηκε από τους Ενετούς το 1209, λίγο αφότου απέκτησαν τον έλεγχο της Πελοποννήσου από τους Φράγκους. Η τοποθεσία εκτείνεται σε ένα βραχώδες ακρωτήριο έκτασης σχεδόν ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου και προστατευόταν από τη θάλασσα σε τρεις πλευρές και χωριζόταν από την ηπειρωτική χώρα με μια τεράστια τεχνητή τάφρο. Περιλαμβάνει μια μικρή βραχονησίδα γνωστή ως "Μπούρτζι", στην οποία χτίστηκε ένας οκταγωνικός πύργος που συνδέεται με γέφυρα με το υπόλοιπο κάστρο (επάνω φωτογραφία)

Ιστορία

Οι πρώτες αναφορές στη Μεθώνη γίνονται από τον Όμηρο, ο οποίος την αναφέρει ως "Πήδασος" και την περιγράφει ως "αμπελοφυτεμένη". Αναφέρεται ως μία από τις επτά πόλεις που προσέφερε ο Αγαμέμνονας στον Αχιλλέα κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου.

Τον 4ο αιώνα π.Χ. η Μεθώνη οχυρώθηκε και τους επόμενους αιώνες οι οχυρώσεις αυτές επεκτάθηκαν σταδιακά. Παρέμεινε αυτόνομη μέχρι τη ρωμαϊκή εποχή, οπότε και ευνοήθηκε από ορισμένους Ρωμαίους αυτοκράτορες.

Στους Μεσσηνιακούς Πολέμους η Μεθώνη αντιστάθηκε στους Σπαρτιάτες αλλά τελικά υπέκυψε. Στο τέλος του δεύτερου πολέμου, οι Σπαρτιάτες παραχώρησαν τη Μεθώνη στους κατοίκους της Ναυπλίας (σημερινό Ναύπλιο) που είχαν πρόσφατα εκδιωχθεί από την πόλη τους από το Άργος. Όταν ο Θηβαίος στρατηγός νίκησε τη Σπάρτη και αποκατέστησε τη Μεσσηνία επέτρεψε στους Ναυπλιείς να παραμείνουν.

Ο Παυσανίας την επισκέφθηκε τον δεύτερο αιώνα μ.Χ. και σημείωσε ότι ονομαζόταν "Μοθώνη", το οποίο υπέθεσε ότι πήρε το όνομά του από τη μικρή βραχονησίδα "Μόθων Λίθος".

Κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν σημαντικό λιμάνι και τον 6ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως ναυτική βάση από την οποία εξαπολύονταν επιθέσεις κατά των Βανδάλων στη Βόρεια Αφρική.

Στις αρχές του 13ου αιώνα, καθώς η Βυζαντινή Αυτοκρατορία παρακμάζει, η Μεθώνη περιήλθε υπό τον έλεγχο του Φράγκου Geoffroy de Villehardouin, ο οποίος αποβιβάστηκε εκεί το 1204. Αλλά μόλις δύο χρόνια αργότερα οι Βενετοί κατέλαβαν την πόλη και το 1209 ανέλαβαν τον επίσημο έλεγχο.

Οι Βενετοί άρχισαν να οχυρώνουν τη Μεθώνη (μαζί με την κοντινή Κορώνη) και έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο. Ήταν επίσης σημαντικός σταθμός στη διαδρομή από τη Βενετία προς τους Αγίους Τόπους και έτσι είχε μεγάλη στρατηγική σημασία. Αυτή η πρώτη περίοδος της βενετικής κατοχής ήταν το αποκορύφωμα για τη Μεθώνη, καθώς ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε και το εμπόριο άνθισε.

Οι Βενετοί έχτισαν τις αρχαίες πολεμίστρες και πρόσθεσαν νέες οχυρώσεις. Το βόρειο τμήμα της πόλης έγινε μια βαριά αμυνόμενη ακρόπολη. Κατασκευάστηκε μια βαθιά τάφρος για να προστατεύει από επιθέσεις από τη στεριά και η πρόσβαση στην ακρόπολη γινόταν μέσω μιας μεγάλης ξύλινης γέφυρας που χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1829, όταν κατασκευάστηκε μια πέτρινη γέφυρα.

Το 1500 ο ηγέτης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο σουλτάνος Μπατζαζίτ Β΄ κατέλαβε τη Μεθώνη μετά από σύντομη πολιορκία και 300 χρόνια βενετικής κυριαρχίας έλαβαν τέλος. Η πόλη κάηκε και οι άνδρες της αποκεφαλίστηκαν, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά πουλήθηκαν στη σκλαβιά. Μεταξύ αυτών που σκοτώθηκαν ήταν και ο καθολικός επίσκοπος. Για τον επανακατοικισμό της πόλης οι Οθωμανοί διέταξαν να σταλούν οικογένειες από κάθε περιοχή του Μοριά (Πελοπόννησος).

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου χτίστηκε ο διώροφος οκταγωνικός πύργος πάνω στο μικρό βραχώδες νησί, που συνδεόταν μέσω γέφυρας με τη θαλάσσια πύλη της κύριας ακρόπολης. Αυτός ήταν γνωστός ως "Μπούρτζι" (τουρκικά για "πύργος") και χρησιμοποιήθηκε ως φάρος καθώς και ως φυλακή και τόπος εκτέλεσης.

Το 1686 οι Βενετοί υπό τον Μοροζίνι ανακατέλαβαν τη Μεθώνη και επισκεύασαν πολλές από τις οχυρώσεις που είχαν υποστεί ζημιές ή είχαν περιέλθει σε αχρηστία. Ωστόσο, αυτή η δεύτερη περίοδος της βενετικής κυριαρχίας ήταν βραχύβια, καθώς το 1715 οι Τούρκοι πολιόρκησαν και ανακατέλαβαν την πόλη. Κατά τη διάρκεια αυτής της δεύτερης περιόδου τουρκικής κατοχής η πόλη παρακμάζει περαιτέρω. Οι πολεμίστρες ήταν σε κακή κατάσταση, το λιμάνι έγινε ρηχό και ο πληθυσμός μειώθηκε πολύ.

Κατά τα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, η Μεθώνη ήταν ένα από τα λίγα κάστρα στην Πελοπόννησο που δεν καταλήφθηκε από τους Έλληνες. Το 1825 ο Αιγύπτιος Ιμπραήμ πασάς αποβιβάστηκε στη Μεθώνη και την έκανε έδρα του, αφού προσκλήθηκε από τους Τούρκους να βοηθήσει στη συντριβή της εξέγερσης.

Ωστόσο απελευθερώθηκε το 1829, λίγο μετά την ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας με τη βοήθεια γαλλικών δυνάμεων υπό τον στρατηγό Maison, ο οποίος στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην ακρόπολη για 4 χρόνια. Οι μηχανικοί της Expédition Scientifique de Morée που συνόδευαν τον Maison κατασκεύασαν την πέτρινη γέφυρα 14 αψίδων πάνω από την τάφρο, η οποία παρέχει ακόμη και σήμερα πρόσβαση στο κάστρο.

Κείμενο και φωτογραφίες: Nigel Copage

Location

Το κάστρο της Μεθώνης