Στη Γορτυνία, στην καρδιά της Αρκαδίας και σε υψόμετρο 1.000 μέτρων, βρίσκεται η Δημητσάνα, ένα πανέμορφο χωριό με μοναδική αρχιτεκτονική, πολλά μυστικά για να εξερευνήσετε και μονοπάτια για να περπατήσετε.
Η Δημητσάνα είναι κτισμένη επάνω στην αρχαία πόλη Τεύθι, και δεν έπαψε ποτέ να κατοικείται. Έπαιξε σπουδαίο ρόλο κατά την Ελληνική Επανάσταση και έχει πολλές ιστορίες να σας διηγηθεί από εκείνα τα χρόνια. Σαν περίτεχνο κόσμημα, στολίζει το καταπράσινο βουνό. Δεκάδες πέτρινα καλντερίμια σας περιμένουν να τα περπατήσετε και να ανακαλύψετε τη μοναδική αρχιτεκτονική της και τη βαθιά ιστορία της.
Μέσα στον οικισμό, θα συναντήσετε διάσπαρτα σπαράγματα της αρχαίας πόλης που στεκόταν στη θέση της Δημητσάνας. Ένας περίπατος στα σοκάκια θα σας αποκαλύψει την υπέροχη αρχιτεκτονική της: λιθόκτιστα αρχοντικά (Ξενιού, Καζάκου, Αντωνόπουλου, η οικία του Παλαιών Πατρών Γερμανού) που στεγάζουν ξενώνες ή αποτελούν χώρους έκθεσης ιστορικών κειμηλίων. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και τις εκκλησίες της Κοίμησης της Θεοτόκου, της Βλαχοπαναγιάς και του Αγίου Βασιλείου, τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, τον Άγιο Γεώργιο, αλλά και τη μητρόπολη της Αγίας Κυριακής, τον Ταξιάρχη Μιχαήλ και τον Άγιος Χαράλαμπος.
Ονομαστή είναι η Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας, η παλαιότερη της Ελλάδας, που χρονολογείται από το 1764 και εκεί μελέτησαν επτά πατριάρχες, εβδομήντα μητροπολίτες, πολλοί λόγιοι, ιερείς και δάσκαλοι. Το χαρτί των περισσότερων βιβλίων της χρησιμοποιήθηκε για να κατασκευαστούν φυσέκια τα χρόνια της Επανάστασης. Σήμερα, αριθμεί πάνω από 35.000 τόμους, ανάμεσά τους και οθωμανικά έγγραφα. Εκεί, μέσα σε μια λάρνακα, φυλάσσονται και τα οστά του Παλαιών Πατρών Γερμανού, αλλά και η σέλα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Στον ίδιο χώρο εκτίθεται αρχαιολογική και λαογραφική συλλογή.
Πανταχού παρών, ο ποταμός Λούσιος όπου, κατά τον μύθο, οι νύμφες έλουσαν τον Δία. Τα νερά του ήταν πάντα η ζωογόνος δύναμη της περιοχής. Λίγο έξω από το χωριό, λοιπόν, μπορείτε να επισκεφθείτε το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, μοναδικό στην Ελλάδα, όπου θα δείτε και θα μάθετε πολλά για την προβιομηχανική τεχνολογία της Γορτυνίας. Θα περπατήσετε από τον αλευρόμυλο προς το βυρσοδεψείο και τον μπαρουτόμυλο που προμήθευε μπαρούτι τους επαναστάτες το 1821.
Κι αν θέλετε να πάτε μια ακόμα μεγαλύτερη βόλτα, φορέστε τα μποτάκια σας, πάρτε τα απαραίτητα και ακολουθήστε ένα από τα πολλά μονοπάτια προς το φαράγγι του Λούσιου και τα μοναστήρια του, όπως τη Μονή Αιμυαλών στον δρόμο ανάμεσα σε Στεμνίτσα και Δημητσάνα. Το καθολικό του είναι αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου, και κτίστηκε μέσα σε σπήλαιο κατά τον 16ο – 17ο αιώνα. Υπήρξε ορμητήριο των αντρών του Κολοκοτρώνη, όπως και ο Ληνός των Κολοκοτρωναίων, όπως αποκαλείται, λίγο μακρύτερα. Εκεί βρήκαν καταφύγιο το 1806 ο αδελφός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Γιάννης, μαζί με έξι άντρες του, οι οποίοι σκοτώθηκαν από τους Τούρκους έπειτα από προδοσία ενός καλόγερου.
Στη Δημητσάνα θα φιλοξενηθείτε σε υπέροχους παραδοσιακούς ξενώνες με όλες τις ανέσεις, θα γευτείτε μοναδικές παραδοσιακές λιχουδιές αλλά και θα προμηθευτείτε βότανα, ζυμαρικά και υπέροχα σκαλιστά ενθύμια για να σας θυμίζουν ότι πρέπει να επιστρέψετε στον μοναδικό αυτό τόπο.
